Các công ty của Việt Nam tăng cường mức đầu tư quốc tế

Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư mới đây cho thấy Việt Nam đã ký kết khoảng 172 dự án tại 33 quốc gia và vùng lãnh thổ vào năm 2019 với giá trị 528,78 triệu USD, tăng 10,7%.

Đáng chú ý, tất cả các dự án ở nước ngoài đến từ các công ty tư nhân của Việt Nam và không có dự án mới nào ở nước ngoài của các doanh nghiệp nhà nước (SOEs).

Một số tập đoàn lớn như Vingroup, Vietjet, Thaco, FPT, T&T, Vinamilk và TH Group là những người tích cực nhất trong việc ký kết các dự án và mở rộng hoạt động tại nhiều nước trên thế giới.

Từ đến cuối năm 2019, các công ty Việt Nam đã đăng ký đầu tư tổng cộng khoảng 20,6 tỷ USD vào 1.321 dự án tại 78 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Năm công ty có mức đầu tư hơn 1 tỷ USD ở nước ngoài là Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Viettel, Tập đoàn Cao su Việt Nam, Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai và Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại Golf Long Thành.

Trong số này, khoảng 9,49 tỷ USD đã được giải ngân, chủ yếu trong các lĩnh vực khai thác (3,5 tỷ USD), viễn thông (1,61 tỷ USD), nông nghiệp (1,56 tỷ USD), sản xuất điện (809 triệu USD), tài chính ngân hàng (787 triệu USD) và bất động sản (384 triệu USD).

Số liệu thống kê của Bộ cũng cho thấy mức lợi nhuận đã tăng lên hơn 3 tỷ USD và khoảng 363 triệu USD lợi nhuận được giữ lại để tái đầu tư. Ngoài ra, cũng có khoảng 10.000 lao động từ Việt Nam đang làm việc tại các dự án ở nước ngoài.

Lào là thị trường nhận được nhiều mức đầu tư nhất của Việt Nam với tổng vốn đăng ký là 4,9 tỷ USD, tiếp theo là Nga (2,8 tỷ USD), Campuchia (2,7 tỷ USD), Venezuela (1,8 tỷ USD), Myanmar (1,3 tỷ USD), Algeria (1,2 tỷ USD), Mỹ (690 triệu USD) và Úc (400 triệu USD).

Liên quan đến đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp nhà nước, số liệu thống kê của Bộ cho thấy các doanh nghiệp nhà nước đã đăng ký đầu tư 13,8 tỷ USD ra nước ngoài, trong số đó có 6,7 tỷ USD đã được giải ngân.

Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã đầu tư vào 27 dự án ở nước ngoài với tổng vốn đăng ký là 7,1 tỷ USD. Viettel có 10 dự án ở nước ngoài trị giá 3 tỷ USD. Tập đoàn cao su Việt Nam đầu tư vào 23 dự án trị giá 1,3 tỷ USD.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nói rằng một số dự án SOE ở nước ngoài đang hoạt động hiệu quả trong khi một số đang gặp khó khăn. Khoảng một nửa các dự án ở nước ngoài của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đang bị đình trệ hoặc không thể thực hiện được. Trong khi đó, Tập đoàn công nghiệp than và khoáng sản Việt Nam cũng đang tìm cách chuyển nhượng năm dự án ở Campuchia và Lào do không hiệu quả. Vietnam Airlines cũng đang tìm cách thoái vốn khỏi Campuchia Angkor Air, trong đó hãng nắm giữ 49% cổ phần.

Bộ cũng cảnh báo về một số rủi ro trong đầu tư ở nước ngoài.

Một số dự án phụ thuộc rất nhiều vào vốn vay ngân hàng, qua đó các đánh giá cần được thực hiện sớm để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho hệ thống ngân hàng.

Bộ cũng cảnh báo về những rủi ro có thể phát sinh khi đầu tư vào các nước có xung đột vũ trang hoặc bất ổn chính trị - xã hội, các nước có rủi ro pháp lý và mức thuế cao

Hiện tại, không có quy định nào đặt ra yêu cầu hoặc giới hạn đầu tư vào những nước này, Bộ cho biết.

Văn phòng Chính phủ đã yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá kết quả 10 năm thực hiện dự án thúc đẩy đầu tư ra nước ngoài và phát triển định hướng đầu tư ra thị trường quốc tế vào năm 2025, sau đó báo cáo lại với Thủ tướng Chính phủ trong quý 4 năm nay.

Bộ Tài chính được yêu cầu nghiên cứu sửa đổi luật về vốn nhà nước tại các doanh nghiệp theo hướng thắt chặt đầu tư đối với các doanh nghiệp nhà nước để nâng cao sự hiệu quả.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ hợp tác với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để đánh giá sự hiệu quả với các ngân hàng thương mại, cho vay các dự án ở nước ngoài để đảm bảo an toàn hệ thống.

Một danh sách các nước có mức rủi ro cao khi đầu tư cũng sẽ được xây dựng để hạn chế rủi ro cho các doanh nghiệp và tập đoàn của Việt Nam.

Số liệu thống kê của Bộ cho thấy các công ty Việt Nam đã đầu tư 222,67 triệu USD ra nước ngoài trong 6 tháng đầu năm 2020, tăng 11,4% so với cùng kỳ năm ngoái.