Chiều 14/9, tại cuộc họp cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội và công tác phòng, chống dịch trên địa bàn TP HCM do UBND TP HCM tổ chức, nhiều nội dung liên quan đến việc nguy cơ cháy, nổ tại các cơ sở nhà trọ, căn hộ, nhà ngăn phòng cho thuê; cấp phép xây dựng cho những cơ sở nhà trọ, nhà xây cho thuê theo dạng chung cư mini được đại diện các sở, ngành thông tin.
Thượng tá Lê Mạnh Hà, Phó Trưởng Phòng Tham mưu, Công an TP HCM cho biết, khái niệm chung cư mini như vụ việc xảy ra gần đây hiện đang còn nhiều tranh cãi vì theo Luật Nhà ở chỉ quy định các khái niệm liên quan đến nhà chung cư, không có khái niệm định nghĩa giải thích thuật ngữ “chung cư mini”.
Bản chất của chung cư mini là tương đồng với loại hình nhà trọ với mô hình chủ nhà trọ xây dựng nhà có từ 2 tầng trở lên, có nhiều căn hộ, có lối đi, cầu thang chung, có phần sở hữu riêng, phần sở hữu chung và hệ thống công trình hạ tầng sử dụng chung cho các hộ gia đình.
Qua đợt tổng kiểm tra, rà soát trên địa bàn TP HCM, hiện có 42.256 cơ sở là cơ sở nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê thuộc diện quản lý nhà nước về phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ. Đa số các nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê này đều được trang bị, lắp đặt hệ thống phòng cháy chữa cháy theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, theo Thượng tá Lê Mạnh Hà, căn hộ cho thuê nói chung, nhà ở hộ gia đình, nhà ở kết hợp kinh doanh luôn tiềm ẩn nguy cơ gây cháy và cháy lan do quá trình sinh hoạt, sử dụng nhiều thiết bị điện của người dân không đúng cách, không an toàn; việc câu mắc, lắp đặt, sử dụng dây dẫn điện không đảm bảo dễ dẫn đến các sự cố cháy, nổ phát sinh.
Bên cạnh đó, nhiều căn hộ không được trang bị đầy đủ các phương tiện, hệ thống chữa cháy ban đầu như bình chữa cháy, hệ thống báo cháy, hệ thống họng nước chữa cháy trong nhà, hệ thống chống sét, đèn chiếu sáng sự cố từng phòng ở, hành lang… hoặc có trang bị nhưng không được kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ dẫn đến hư hỏng, không hoạt động; do đó nguy cơ cơ xảy ra cháy, nổ luôn thường trực.
Ngoài ra, nhiều cơ sở nhà cho thuê không có lực lượng được tập huấn nghiệp vụ phòng cháy chữa cháy túc trực thường xuyên nên không kịp thời xử lý tình huống ban đầu; bản thân người dân cư trú tại các nhà trọ, nhà cho thuê cũng không được trang bị kiến thức, kỹ năng về phòng cháy chữa cháy.
Đặc biệt, qua theo dõi thống kê, điều tra nguyên nhân các vụ cháy tại các nhà chung cư, nhất là là chung cư cao tầng thời gian vừa qua tại Tp. Chí Minh nói riêng và cả nước nói chung thì Công an Thành phố nhận thấy các vụ cháy nguy hiểm nhất, dễ gây cháy lan và gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về người là các vụ cháy xuất phát cháy từ hầm để xe và nhà chung cư có thiết kế cầu thang bộ (kẻ cả thang máy) đi từ hầm để xe lên các tầng mà không thực hiện nghiêm các giải pháp an toàn về thoát hiểm cho cầu thang bộ (buồng thang không kín; tăng áp buồng thang…).
Đối với những công trình này, khi xảy ra cháy thì khói độc sẽ nhanh chóng lan tỏa theo cầu thang lên các tầng tòa nhà; trong trường hợp người dân tìm cách thoát ra theo cầu thang bộ để xuống đất thì rất dễ bị ngạt khói gây nguy hiểm đến tính mạng.
Về hướng xử lý căn hộ chung cư không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy, Thượng tá Lê Mạnh Hà cho biết, đối với những chung cư chưa nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy đã đưa vào sử dụng, các đơn vị Công an quận, huyện trực thuộc Công an TP HCM đã tiến hành các hình thức gồm: xử phạt vi phạm hành chính; tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động với phần nhà hoặc toàn bộ nhà vi phạm quy định pháp luật về phòng cháy chữa cháy, chưa nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy đã đi vào hoạt động.
Đồng thời, lực lượng Công an địa phương liên hệ phối hợp với chính quyền địa phương đưa ra những biện pháp cưỡng chế đối với những chung cư nêu trên. Đối với những chủ đầu tư cố tình vi phạm pháp luật kéo dài, Công an các đơn vị, địa phương củng cố hồ sơ, khi có dấu hiệu của tội phạm sẽ chuyển cơ quan Cảnh sát Điều tra để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Liên quan nội dung việc cấp phép cho những dạng nhà xây cho thuê theo dạng chung cư mini, ông Tống Đức Tiến, Trưởng phòng Cấp phép xây dựng, Sở Xây dựng TP HCM cho biết, Sở đã có hướng dẫn hộ gia đình, cá nhân về trình tự xây dựng nhà ở cho công nhân, người lao động thuê cũng như việc hướng dẫn hộ gia đình, cá nhân về thẩm định thiết kế xây dựng công trình nhà ở cho công nhân, người lao động thuê để ở trên địa bàn TP HCM.
Về việc tăng cường kiểm soát thẩm định, cấp phép xây dựng đối với các công trình thuộc đối tượng thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy, ông Tống Đức Tiến, cho biết, Ủy ban nhân dân TP HCM đã có chỉ đạo tại Công văn số 375/UBND-ĐT về công tác cấp giấy phép xây dựng.
Theo đó, các cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng quy định thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng, rà soát danh mục công trình quy định của Nghị định số 136/2020/NĐ-CP của Chính phủ để xem xét, các yêu cầu về phòng chống cháy nổ theo quy định đối với từng loại công trình.
Đối với các công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng quy định tại Điều 5 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP của Chính phủ thì các cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng gồm các trường hợp xây dựng mới, sửa chữa cải tạo và chuyển đổi công năng, kiểm tra sự phù hợp của bản vẽ thiết kế xây dựng tại hồ sơ đề nghị cấp phép xây dựng với bản vẽ thiết kế xây dựng được thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy theo quy định.
Theo ông Tống Đức Tiến, trường hợp công trình, hạng mục công trình không thuộc danh mục công trình thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy, các cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng đánh giá việc tuân thủ Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 06:2021/BXD về an toàn cháy cho nhà và công trình.
Tùy vào từng trường hợp cụ thể mà cơ quan cấp giấy phép xây dựng gửi văn bản lấy ý kiến phối hợp với Cảnh sát phòng cháy chữa cháy theo phân cấp góp ý kiến đối với thiết kế xây dựng tại hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng. Đối với nhà ở riêng lẻ chuyển đổi công năng sử dụng một phần hoặc toàn bộ để hoạt động kinh doanh, các cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng xem xét các nội dung nêu trên và việc tuân thủ quy định tại Điều 9 Thông tư 10/2021/TT-BXD của Bộ Xây dựng hướng dẫn về quản lý xây dựng nhà ở riêng lẻ.
Theo TTXVN