Sốt đất khiến các khu dân cư tự phát mọc lên gây nhiều bất cập và hệ lụy

Thời gian gần đây, tại các khu vực ven trung tâm Thành phố Cần Thơ phát triển “nóng” các khu dân cư tự phát. Cơn “sốt” đất làm cho các khu dân cư tự phát mọc ra như nấm ở một số phường Long Tuyền, Long Hòa thuộc quận Bình Thủy; An Khánh, An Bình thuộc quận Ninh Kiều… Từ đó, đã dẫn đến nhiều bất cập trong công tác quản lý và để lại nhiều hệ lụy cho chính quyền và người dân. 

Khu dân cư tự phát nằm cặp khu dân cư đạt chuẩn Bình Nhựt, ở phường Long Hòa là một trong số những khu dân cư tự phát có quy mô lớn ở quận Bình Thủy hiện nay. Nơi đây đã có nhiều hộ dân xây nhà ở và nhiều ngôi nhà khác đang tiếp tục “mọc lên”. Tuy nhiên, hạ tầng xung quanh khu dân cư này xập xệ, nhếch nhác, không đáp ứng quy định đặt ra; những con đường nội bộ đổ xi măng chỉ khoảng 4 mét chiều ngang; đng thời nơi đây cũng không có vỉa hè, không có hệ thống ống dẫn nước chữa cháy, hệ thống cây xanh... Nhiều ngôi nhà san sát nhau, không tuân thủ về mật độ xây dựng, không đảm bảo các quy chuẩn của một khu dân cư. 

Một người đang xây dựng nhà tại khu dân cư này cho biết: "Thấy giá rẻ thì mua xây dựng thôi, xe 4 bánh vào được. Vì vậy người dân mới mua. Còn khu dân cư dự án giá cao. Bây giờ rủi ro không thấy nhưng mà thấy cất nhà ở được thì làm thôi". 

Khu dân cư tự phát ở Phường Long Hòa.

Thực tế đang diễn ra tại Cần Thơ cho thấy các khu dân cư tự phát đã và đang làm xấu đi bộ mặt đô thị. Trong đó, có một số khu dân cư tự phát mật độ xây dựng lên đến 90%. Mặc dù xây dựng không đúng chuẩn, nền hạ thấp, hạ tầng kém nhưng do giá bán rẻ nên được sự quan tâm của nhiều hộ dân có mức thu nhập trung bình.

Các khu dân cư tự phát tại các quận trung tâm ở Cần Thơ đua nhau mọc lên, “ăn theo” các dự án phát triển đô thị, đường giao thông sẵn có. 

Về vấn đề này, ông Võ Thành Thống, Chủ tịch UBND Thành phố Cần Thơ khẳng định: "Đây là khu dân cư tự phát là không phép. Không đúng quy hoạch sử dụng đất đai; không đúng Luật xây dựng. Chuyện này sai, phải bị xử lý". 

Khu dân cư tự phát gần Rạch Mù U, quận Bình Thủy.

Mới đây, thanh tra thành phố Cần Thơ đã có thông báo kết quả thanh tra về việc chấp hành pháp luật trong công tác quản lý, sử dụng đất; xây dựng công trình, nhà ở thuộc phạm vi dự án đường nối Cách Mạng Tháng Tám đến đường tỉnh 918 và dự án khu đô thị mới Võ Văn Kiệt (gm giai đoạn 1 và 2) thuộc quận Bình Thủy.

Kết quả thanh tra cho thấy: chính quyền Quận Bình Thủy đã không tuân thủ các quy định, thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý cho phép điều chỉnh loại đất, chuyển mục đích sử dụng đất, tách thửa sai quy định, để xảy ra việc chia lô, bán nền, xây dựng nhà không phép, sai phép, san lấp kênh rạch, lấn chiếm đất công, hình thành nhiều khu dân cư tự phát… Trong đó có vụ việc cá nhân tự san lấp rạch Mù U ở phường Long Hòa trái phép để làm đường đi, hình thành nên các khu dân cư tự phát; gây ảnh hưởng đến công tác triển khai, thực hiện Đề án khai thác quỹ đất thành phố (giai đoạn 2017-2021).

Đáng chú ý, Thanh tra thành phố nhận định có dấu hiệu hình thành đường dây để thực hiện việc điều chỉnh loại đất, chuyển mục đích sử dụng đất, tách thửa, chia lô, lấp rạch, bán nền nhiều mảnh đất diện tích lớn không đúng quy hoạch, sai quy định… có dấu hiệu hình sự nên đã kiến nghị chuyển h sơ cho công an điều tra.

Ông Lê Tâm Niệm, Chủ tịch UBND quận Bình Thủy cho biết địa phương đang nghiêm túc thực hiện các yêu cầu về ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng tại địa phương: "Đối với những khu dân cư tự phát trên địa bàn, chúng tôi đang thống kê, rà soát lại, từ lúc hình thành đến ngày hôm nay. Rà soát bước đầu theo luật đất đai 2003 và 2013, có những khu phù hợp và những khu chưa phù hợp. Trên cơ sở tổng hợp lại thì chúng tôi sẽ có biện pháp cụ thể. Hiện đã yêu cầu tạm dừng chuyển mục đích sử dụng đất đối với các khu vực chưa có quy hoạch xây dựng, chưa có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và kế hoạch sử dụng đất không phù hợp. Đặc biệt là kiểm tra cụ thể lại cơ sở hạ tầng". 

Một góc khu dân cư tự phát, nhếch nhác ở Thành phố Cần Thơ.

Mới đây, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Võ Thành Thống đã chỉ đạo Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Chủ tịch UBND quận Bình Thủy thực hiện nghiêm các kiến nghị của Thanh tra TP Cần Thơ; kiểm điểm và có hình thức kỷ luật nghiêm khắc đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến sai phạm đất đai.

Hiện lãnh đạo UBND thành phố Cần Thơ đang cùng các sở ngành và các quận, huyện có liên quan làm rõ những bất cập đang diễn ra trong phát triển đô thị. Trong đó, thành phố sẽ chỉ đạo rà soát lại tất cả các khu dân cư tự phát đã hình thành trên địa bàn. Từ đó, sẽ xem xét xử lý từng trường hợp cụ thể và xử lý đến nơi đến chốn vụ việc.

"Vấn đề đặt ra là sai phạm của quản lý địa phương để xảy ra tình trạng đó. Hay sai phạm của nhà đầu tư. Nhưng người dân đã ở lên ri, thành phố cũng đang cân nhắc nếu khu dân cư nào phù hợp với quy hoạch thì sẽ xem xét. Tuy nhiên, có điều kiện là nhà đầu tư phải đảm bảo hạ tầng tiện ích tối thiểu" - ông Thống nói.

Cũng như nhiều địa phương trong cả nước, hiện thành phố Cần Thơ đang nghiêm túc thực hiện các yêu cầu về ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng trên địa bàn; đng thời tăng cường các hoạt động quản lý đất đai, xây dựng theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, khi vẫn còn tình trạng lợi dụng việc phân lô tách thửa để trục lợi, làm phá vỡ quy hoạch; hình thành những khu dân cư tự phát nhếch nhác và lùng nhùng về giấy tờ pháp lý; đng thời chính quyền địa phương cấp phường, cấp quận buông lỏng công tác quản lý về lĩnh vực đất đai, chắc chắn sẽ gây nhiều hệ lụy mà chính quyền phải “thả gà ra đuổi” để giải quyết, khắc phục./.