Giá đất cao vượt ngưỡng: Bao giờ mới mua được nhà

Không thể tích lũy để mua nhà

Gần 15 năm lập nghiệp và sinh sống tại TP HCM, chị Phạm Thị Kim Trang (34 tuổi, quê Quảng Ngãi) luôn ước mơ có một căn nhà nhỏ để an cư lạc nghiệp. Nhưng cứ mỗi cái Tết trôi qua, giá nhà đất TP lại tăng lên "tầm cao" mới, vượt khả năng của vợ chng chị. "Cả hai vợ chng làm công nhân, lương cộng lại tròn 14 triệu đng. Tổ ấm hiện giờ là căn phòng trọ 12 m2 giá thuê 1,5 triệu đng/tháng, không biết đến bao giờ mới mua được căn nhà" - chị Trang nói.

Năm ngoái, trên đường đi làm, chị Trang thấy một dự án gần xóm trọ có tên "Khu dân cư Triều An" rao bán đất nền giá 1,2 tỷ đng/nền. Chị về bàn với chng gom góp toàn bộ tài sản tích góp được 400 triệu đng, vay thêm người thân 500 triệu đng để mua trả góp miếng đất ở dự án nói trên để xây căn nhà cấp 4. Tưởng chừng giấc mơ sắp chạm đến nào ngờ gần ngày nhận đất, vợ chng chị mới tá hỏa đây là dự án "ma" và công ty ký kết hợp đng góp vốn là lừa đảo.

Giờ đây, vợ chng chị Trang vừa đối mặt số nợ lớn và toàn bộ tài sản để dành không còn nữa. "Với những người có hoàn cảnh như vợ chng tôi, chỉ có nhắm mắt làm liều mua những căn nhà 3 chung (chung giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chung giấy phép xây dựng, chung số nhà) không giấy tờ ở vùng ven như các huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Nhà Bè. Hoặc mua nhà dưới dạng góp vốn nhưng rủi ro bị lừa rất cao" - chị Trang phân trần.

Cũng vì giá nhà đất TP tăng quá cao, một số cán bộ, công chức có thu nhập 10-15 triệu đng/tháng gần như không thể mua những căn hộ phân khúc trung bình có giá từ 2 - 3 tỷ đng/căn, dù có vay thêm tiền từ ngân hàng. "Để mua căn nhà có giá 2 tỷ đng, chúng tôi phải tích lũy 300 triệu đng mới được ngân hàng cho vay 1,7 tỷ đng trong 20 năm, lãi suất 12%/năm. Như thế, trung bình mỗi tháng chúng tôi phải trả vốn và lãi gần 10 triệu đng. Trong khi đó, thu nhập 2 vợ chng chỉ khoảng 25 triệu đng/tháng nhưng chi phí sinh hoạt của gia đình đã ngốn hết 20 triệu đng, tính ra chỉ tích lũy được 5 triệu đng/tháng, không đủ để trả góp cho ngân hàng" - vợ chng anh Nguyễn Sơn, một công chức của TP HCM, tính toán.

Theo Sở Xây dựng TP HCM, hiện TP còn khoảng 476.000 hộ dân (gần 1/4 tổng số hộ gia đình của TP) chưa có nhà hoặc ở chung với người thân; 20.000 hộ cán bộ, công chức chưa sở hữu nhà ở; 300.000 hộ có nhu cầu thuê; 143.000 hộ có nhu cầu mua hoặc thuê nhà ở xã hội, chưa kể hàng chục ngàn hộ khác đang sống tạm bợ ven kênh rạch hoặc các chung cư thuộc diện giải tỏa. Đây là thách thức rất lớn với TP trong việc giải quyết nhu cầu nhà ở của người dân, trong khi giá nhà đất lại đang quá cao, vượt xa khả năng của nhiều người.

Giá nhà đất tăng cao khiến giấc mơ mua nhà của nhiều người ngày càng xa

Mất cân bằng đầu tư

Dưới góc nhìn của các chuyên gia kinh tế, việc giá nhà đất ở TP HCM tăng cao vài năm qua đã khiến nhiều người "say sưa" với BĐS, nhà nhà đổ tiền vào kênh nhà đất với kỳ vọng đạt lợi nhuận cao trong thời gian ngắn, dễ hình thành bong bóng giá nhà đất, thay vì sản xuất - kinh doanh, làm ăn thông thường. Giá nhà đất tăng quá cao, thậm chí "ảo" nhưng những người có nhu cầu ở thực thì không thể tiếp cận được. Quan trọng hơn, tiền đổ quá nhiều vào kênh BĐS không đem lại giá trị gia tăng cho nền kinh tế.

Chuyên gia kinh tế, TS Huỳnh Trung Minh nhìn nhận giá nhà đất tăng cao cũng phản ánh thực tế thị trường, khi người dân thấy cái gì có lợi nhuận cao là đầu tư, ai cũng muốn đổ tiền vào nhà đất. Quan sát kỹ nhiều nơi trên địa bàn TP, giá BĐS rất cao, các dự án giao dịch sôi động nhưng chủ yếu là đầu cơ, lướt sóng kiếm lời chứ không phải để ở. Nhiều dự án được quy hoạch khu dân cư nhưng cỏ mọc um tùm, không có người ở, nhà đầu tư mua để chờ giá tăng ri bán...

TS Đinh Thế Hiển - chuyên gia kinh tế - phân tích nhìn ở góc độ kinh tế, việc tài sản ở các TP lớn tăng lên (bao gm BĐS) là tín hiệu tích cực bởi khi đó đem lại giá trị cho người sở hữu, người dân TP và thể hiện là TP đang làm ăn được, có sức hút. Các TP lớn trên thế giới cũng vậy và những nơi có giá BĐS đắt đỏ thì kinh tế địa phương đó cũng phát triển mạnh và có sức hút.

Có điều, mâu thuẫn ở đây là BĐS ở TP tăng giá quá cao và quá nhanh trong thời gian ngắn khiến người có nhu cầu ở thực khó tiếp cận; DN gặp khó về mặt bằng sản xuất, thuê trụ sở... Một trong những nguyên nhân của hệ lụy này, theo TS Đinh Thế Hiển, là do chính sách thuế BĐS chưa hợp lý. Giá nhà đất tăng nhưng chỉ những người sở hữu BĐS được hưởng lợi, chứ không phải phần lớn người dân. Ví dụ, một tuyến đường mới được mở ra bằng ngân sách của địa phương khiến giá nhà đất 2 bên đường, khu vực đó tăng lên nhưng chỉ một số người có nhà đất tại khu vực đó được hưởng.